Gia tăng căng thẳng Moskva - Washington chia sẻ

Quyết định của Nga sau 39 ngày tạm trú tại sân bay Sau 39 ngày tạm cư tại khu vực chuyển tiếp bay của trường bay Sheremetyevo, chiều 1/8, cựu viên chức CIA Edward Snowden đã được phép tị nạn ở Nga 1 năm. Trong thời khắc quan yếu của Edward Snowden có trạng sư Anatoly Kucherena và cố vấn pháp lý WikiLeaks Sarah Harrison. Đây là 2 người có vai trò gần như quyết định tới kết quả ngày hôm nay của cựu viên chức CIA. Tuy tháp tùng Edward Snowden rời khỏi phi trường Sheremetyevo, lên một chiếc taxi màu xám tiến vào các con phố ở Thủ đô Moskva, nhưng trạng sư Anatoly Kucherena lại khước từ tiết lậu nơi ở sắp tới của cựu viên chức CIA vì lo âu cho sự an toàn của người đang bị Mỹ săn lùng bẳn nhất bây giờ. Giới chuyên môn rất quan tâm tới tuyên bố của luật sư Anatoly Kucherena khi ông nhấn mạnh: Edward Snowden đã được cấp giấy phép ngụ 1 năm, có thể được kéo dài vô hạn và có thể đi tới bất cứ nơi nào ở Nga. Luật sư Anatoly Kucherena cũng khẳng định, Nga không có ý định cản trở Edward Snowden rời khỏi giang san này, thậm chí có thể trở về Mỹ. Trạng sư Anatoly Kucherena còn cho biết, Edward Snowden đã đọc cuốn tiểu thuyết “Tội ác và trừng phạt” của đại văn hào Nga Fyodor Dostoyevsky do ông cung cấp. Ông Anatoly Kucherena còn dạy Edward Snowden cách thích ứng với cuộc sống mới là học văn hóa và ngôn ngữ Nga. Theo luật sư Anatoly Kucherena, Edward Snowden mặc dầu được rất nhiều cô gái, kể cả cựu điệp báo người Nga Anna Chapman xinh đẹp “ngỏ lời”, nhưng cựu nhân viên CIA vẫn khẳng định: nhớ tới bạn gái của mình. Theo giới truyền thông, gần 1 tháng trước (5/7), cựu viên chức CIA Edward Snowden đã nhận lời cầu hôn của cựu điệp báo viên Anna Chapman thông qua mạng tầng lớp Twitter. Theo hãng tin Itar-tass của Nga, Cơ quan thiên di Liên bang Nga (FMS) đã cấp cho Edward Snowden những giấy má cấp thiết để được phép tạm cư trên bờ cõi Nga và trạng sư Anatoly Kucherena đã công nhận thông báo này. Trước đó (31/7), trạng sư Anatoly Kucherena cho biết, Nga chưa nhận được từ Mỹ các giấy tờ cụ thể và hợp pháp về việc dẫn độ Edward Snowden bởi theo ông, cựu nhân viên CIA là con người chứ không phải đồ vật, do đó, nếu muốn dẫn độ, Mỹ phải xem xét các điều khoản pháp lý và gửi cho Nga các giấy má hợp lệ. Khi trò chuyện với Đài Truyền hình Nga, luật sư Anatoly Kucherena cho biết, cựulắp đặt truyền hình avgnhân viên CIA gần như kiệt lực và hiện là thời gian để thích ứng của Edward Snowden. Vẫn theo luật sư Anatoly Kucherena, Edward Snowden phải chi trả bằng số tiền kiệm ước của mình và tuồng như đã cạn kiệt khi sống ở khách sạn tại khu vực chuyển tiếp bay của trường bay Sheremetyevo. Nhưng bố và trạng sư người Mỹ của Edward Snowden sẽ đến Moskva sớm nên cựu viên chức CIA sẽ không phải một mình đối mặt với nhiều vấn đề và mọi thứ sẽ ổn. Trạng sư Anatoly Kucherena cho rằng, Edward Snowden sẽ nhận được nhiều lời mời làm việc trong thời gian sống ở Nga, kể cả của giới phóng viên, nhưng cựu nhân viên CIA sẽ không tiết lậu thêm thông báo bởi muốn xây xựng một cuộc sống mới ở xứ sở bạch dương. Tuy nhiên, trước khi cam kết không ban bố thêm bất kỳ tài liệu nào bôi nhọ chính phủ Mỹ, Edward Snowden đã trao một phần tài liệu cho phóng viên khi còn ở Hongkong và không thể lấy lại chúng. Được biết, Edward Snowden đã được mời làm việc với Vkontakte, một trang mạng tầng lớp hàng đầu ở Nga (hao hao như trang Facebook), chỉ vài giờ sau khi cựu viên chức CIA nhận được quy chế tị nạn ở nước này. Người sáng lập trang web Vkontakte Pavel Durov đã đề nghị Edward Snowden làm việc với nhóm bảo mật đặc biệt của ông. Edward Snowden sẽ được hưởng quyền công dân Nga sau 5 năm sinh sống tại Nga. Trước đó, Tổ chức phi chính phủ ''Những chiến sĩ vì công lý không biên giới'' của Iran từng mời Edward Snowden đến Tehran để nói về hoạt động điệp báo của Mỹ. Trạng sư Anatoly Kucherena ban bố quyết định của Nga đối với Edward Snowden (trái). Ông Lon Snowden, bố đẻ Edward Snowden trong cuộc phỏng vấn. Một quyết định vừa cứng rắn vừa nhân bản Thượng nghị viên Mỹ John McCain đang yêu cầu Washington xem xét lại quan hệ với Moskva, đồng thời coi động thái kể trên của Nga là việc "đáng trinh nữ", gây khó khăn cho Mỹ. Ông John McCain thậm chí còn đề xuất trị Nga sau khi Moskva hài lòng cho Edward Snowden được tị nạn 1 năm ở nước này. Chủ toạ Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, Thượng nghị sỹ Robert Menendez cảnh báo, quyết định của Nga là "một sự giật lùi" đối với quan hệ song phương. Thượng nghị sỹ Charles Schumer coi quyết định của Nga là "cú đâm sau lưng" và thúc giục Tổng thống Barack Obama "phản đòn" trước động thái của Nga - di chuyển hội nghị thượng đỉnh G-20 ra khỏi nước Nga. Có tin nói rằng, cuộc gặp dự định diễn ra trong tuần tới giữa Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel với hai đồng cấp Nga cũng có thể được Mỹ coi xét lại. Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cho biết, Tổng thống Barack Obama không muốn vấn đề Edward Snowden làm hại quan hệ song phương, nhưng vẫn giãi bày sự "vô cùng thất vọng" trước quyết định của Moskva. Tổng thống Barack Obama từng điện đàm với Tổng thống Vladimir Putin ngay sau khi cựu viên chức CIA Edward Snowden quyết định xin lánh nạn tại Nga. Ông Lon Snowden, bố đẻ Edward Snowden hy vọng, con trai sẽ được bảo vệ ở Nga và sẽ tới Moskva thời gian tới. Ông Lon Snowden cũng khuyên Edward Snowden nên ở lại Nga vì con trai sẽ không thể được xét xử công bằng ở Mỹ. Giới bình luận coi quyết định cho phép Edward Snowden tị nạn ở Nga đang gây sóng gió mới trong quan hệ Nga-Mỹ. Có một chi tiết khá thích là trước thời điểm Edward Snowden nhận quyết định tị nạn ở Nga, ngày 31/7, tờ The Guardian (Anh) tiết lộ chương trình giám sát của Cơ quan An ninh nhà nước Mỹ (NSA) mang tên Xkeyscore có thể truy bất cứ thông tin nào của người sử dụng Internet. Thông báo này do Edward Snowden cung cấp trước đó. Tờ The Guardian cho biết, nhờ XKeyscore, Mỹ đã bắt giữ hơn 300 phần tử khủng bố. Theo tờ Le Monde (Pháp), chương trình XKeyscore có thể biết nội dung thư điện tử và người nhận thư; thông tin trao đổi qua Facebook; lịch sử truy cập; nội dung lớp; mã số IP của người truy cập… Giới chuyên môn khuyến cáo, quyết định của Nga đang khiến Mỹ phải đối mặt với “hiệu ứng Edward Snowden”. Bởi sau Edward Snowden, hiện đã có thêm William Binney, cựu Giám đốc kỹ thuật Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA), một chuyên gia phân tách và giải mã. Theo William Binney, NSA đã sử dụng một trong các chương trình do ông viết mang tên Thin Thread để giám sát hết thảy công dân Mỹ và được biết dưới cái tên Stellar Wind