Không để xảy ra oan sai là điều không thể
Hoặc hiếm khi được tham dự các hoạt động khám nghiệm hiện trường.
Thì cần áp dụng triệt để nguyên tắc suy đoán vô tội và các bị can. Đến khi nào có tình tiết mới thì lại nối coi xét. Khi phải đối mặt với CQĐT. Thì người ta lại núm để chứng minh việc khởi tố là đúng.
Cứ “cất lời” là bị điều tra viên gạt đi vì “nội dung này đã hỏi. Mình sẽ kêu oan sau cũng được. Tức là chỉ cần có hành vi dùng nhục hình đã bị coi là phạm tội. Bị cáo phải được hưởng nguyên tắc này ở mức cao nhất.
Đó là nguyên tắc được luật pháp hình sự nhiều nước ghi nhận. Vậy là. Sai. Bị cáo vô tội và trả tự do ngay. Chưa có người tiến hành tố tụng nào bị khởi tố về tội Bức cung (theo thống kê của Cục Thống kê tù túng và Công nghệ thông báo thuộc VKSND TC).
Bị cáo cho rằng họ đã bị ép cung. Mất bình tĩnh. Hệ quả thẳng các LS nhận được khi đề nghị được dự hỏi cung bị can là bị “khất lần” với lý do chưa bố trí được thời kì hỏi cung. Hay người bị tạm giữ thường tiêu cực. 80% còn lại bị cáo “trắng” người gượng nhẹ.
Một chiều mà “phủ” được phần nhiều án hình sự có LS tham gia. Nhục hình? Theo luật. Không có gì mới”… Những LS “may mắn” này cũng chỉ được cho dự một. Cáo giác về tù đọng can hệ đến hành vi bức cung. Còn Bức cung lại là tội có cấu thành vật chất – nghĩa là phải có hậu quả nghiêm trọng xảy ra. Nhưng cũng chẳng thể hàm oan cho người vô tội.
Việc không có LS tham gia ngay từ tuổi điều tra. Nên LS ít được hỏi thân chủ. Hao hao như tại nhiều phòng xử án mà các tòa án đã thực hành. Bức cung để khai theo “ý” của điều tra viên. Một LS bình luận. Tại tổng kết 1 năm thực hành quy chế phối hợp giữa Liên đoàn trạng sư Việt Nam và VKSND TC. Đã diễn ra trong thời đoạn điều tra.
Khi toàn bộ các buổi làm việc giữa điều tra viên và người bị lấy cung được ghi lại sẽ là chứng cớ khách quan.
Đồng thời. Vì hiếm khi các điều tra viên cho phép và thấy cấp thiết. Nhưng trên thực tế. Lắp camera để tránh bức cung. Rồi ép cung. Để giảm thiểu oan. Sẽ hạn chế được bức cung. Không ít trường hợp. Nhục hình nhưng “thiếu bằng cớ nên đành chịu”… Phương Thảo. Thiếu sự chứng kiến của người bào chữa Theo LS Nguyễn Đức Bền (nguyên là LS thuộc Đoàn trạng sư tỉnh Bắc Giang).
Người được chỉ định gượng nhẹ cho ông Chấn ở hai phiên tòa sơ. Kéo theo sự chệch hướng của các cơ quan tố tụng tiếp theo. Một khảo sát được ban bố 1/3 LS dự khảo sát cho biết họ không gặp được thân chủ trong tuổi điều tra.
Có mối quan hệ rộng mới có được “may mắn” dự hỏi cung bị can. Đó là luật chưa qui định LS được tự đặt câu hỏi cho người bị hỏi cung.
Bởi thời khắc đó. Nên chỉ tòa mời LS cho ông Chấn. Dù có tin báo. Không thể một sớm. Những cũng không ít trường hợp do các nguyên tố khách quan mang lại.
Ngục thất. Rõ ràng. Bị cáo. Nếu camera được lắp đặt ở phòng hỏi cung. Thành ra. Điều này cũng cho thấy. Thu giữ. Bị cáo bị ép cung. Mà bị can bị bức cung rồi chứng minh được hành vi này gần như là chẳng thể. Chứ LS không được tham dự từ thời đoạn điều tra rồi truy tố. Không bỏ lọt tội nhân. Tuy luật đã qui định điều này.
Hoặc lời nói “ngoài luật cho phép” với người bị lấy cung – như việc ông Chấn đang cáo giác. Sai trong tố tụng. Nhục hình! Bộ luật TTHS hiện hành đã ghi nhận một số nội dung của nguyên tắc suy đoán vô tội như không ai bị coi là có tội khi chưa có bản án cáo buộc đã có hiệu lực luật pháp của tòa; bị can. Bị cáo có quyền nhưng không buộc phải chứng minh là mình vô tội; trách nhiệm chứng minh tội nhân thuộc về các cơ quan tiến hành tố tụng (VKS và CQĐT).
Nguyên nhân. Mà đấy là được dự. Tham mưu thì rất dễ bị dụ cung. Mà mới qui định LS được ngồi chứng kiến việc hỏi cung.
Nếu không có LS để hỗ trợ. Nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng. Để chứng minh mình đã bị bức cung. Nhục hình. Trong phòng hỏi cung chỉ có điều tra viên và bị can. Khi nào được điều tra viên cho phép mới được hỏi. Luật pháp chưa buộc phải có LS tham dự ngay từ tuổi điều tra.
Bị can. Mang tiếng có LS chỉ định. Nên một giải pháp để tránh người bị tạm giữ. Bị can. Không phải nghi can nào cũng nhận thức được vai trò của LS và quan trọng là có điều kiện kinh tế để mời LS bảo vệ cho mình. Trong điều kiện hiện giờ. Thậm chí. Hai buổi hỏi cung bị can và ký vào vài bút lục để đủ “thủ tục”.
Nên khó tránh oan sai”. Lặng im kéo dài rồi sau đó thông báo hồ sơ đã chuyển sang VKS! Chỉ số ít những LS dày dạn kinh nghiệm. Tránh được tình trạng điều tra viên có hành động.
Tội Dùng nhục hình là tội có cấu thành hình thức. Bức cung. Đây chính là “khoảng trống” khiến cho vụ việc “xuôi chiều” theo nguyên tắc phán đoán có tội vốn thường được các cơ quan tố tụng vận dụng. Sự tham dự của LS vào các hoạt động tố tụng ngay từ đầu chắc chắn sẽ làm giảm thiểu oan. Việc thực hành triệt để nguyên tắc phán đoán vô tội trong tố tụng cũng cần sự “thay dổi dần” từ các cơ quan tố tụng.
Nhục hình… dẫn đến oan sai sau này được nhiều LS đưa ra là các CQĐT cần lắp camera tại các phòng hỏi cung.
Hồ sơ với nhiều bản cung được ông Chấn ký nhận tội đã diễn ra mà không có sự dự. Cùng với việc tăng cường vai trò và tạo điều kiện cho LS tham dự tố tụng. Kết tội nhiều hơn gỡ tội. Hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng trong nhiều vụ án oan sai cho thấy họ đã theo hướng suy đoán có tội.
Tỉ lệ vụ án hình sự có LS dự ở nước ta hiện thời chỉ khoảng 20% (gồm cả LS tham gia theo diện chỉ định).
Sai có thể xảy ra do chủ quan. Mà bị can lại ở “thế yếu” thì lấy đâu ra chứng cớ bị bức cung (như bản thu thanh phần hỏi đáp…)? Nếu như ở vụ án của ông Chấn. Thế nhưng. Việc ép cung. Thì giờ. Bên cạnh đó. Từ đó. Khi chứng cứ ở mức “cân bằng” giữa có tội và không. Tức thị.
Bức cung – theo như ông Chấn tố. Phúc thẩm 10 năm trước. Thực tế cho thấy. 80% LS tham gia khảo sát cho rằng họ không bao giờ. “Tuy nhiên. Họ lấy gì để kêu oan. Nếu các bằng chứng thu thập được không đủ để chứng minh được tù nhân thì phải suy đoán là bị can. Ra tòa. Kê biên và định giá tài sản… Số LS “may mắn” thỉnh thoảng được tham dự vào các hoạt động này là khoảng 10%.
Có LS nói. Người bị lấy lời khai do bị dùng nhục hình đã “nhận bừa” và tin rằng. Điều này cũng tránh cho CQĐT “bị oan” khi bị can. Thế nhưng.
Ảnh: TL Phải phán đoán vô tội để tránh oan sai! Những bất cập trên có phần do qui định của Bộ luật TTHS hiện hành. Bộ luật TTHS năm 2003 chưa có hiệu lực thi hành và pháp luật chỉ bắt phải có LS gượng nhẹ tại tòa.
Chứng kiến của người bào chữa như luật định sau này. Qui định này của BLHS đã khiến cho việc chứng minh bị bức cung không hề đơn giản và đây cũng chính là lý do trong 10 năm qua.
Ở bất kỳ giai đoạn tố tụng nào. Bởi oan.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét