Lạm phát cho cả tuổi ước thực hành ở mức tăng 9,2%, cũng không đạt so với mục tiêu đề ra là tăng từ 5 đến 7%
“Tôi không tin khủng hoảng kinh tế thế giới ảnh hưởng khiến nền kinh tế của chúng ta khó khăn, khi mà những lĩnh vực liên quan đến thế giới như xuất khẩu, đầu tư nước ngoài.
P. Hồi phục không nên quá vội vã, mà phải ưu tiên cho ổn định kinh tế vĩ mô và dồn sức cho tăng trưởng. Nguyễn Đức Độ: xu hướng lạm phát trong những tháng còn lại của năm 2013 được khẳng định trong mô hình tự hồi quy (Autoregression) cho thấy, sức mua đang có thiên hướng bị sút giảm nghiêm trọng, bất chấp cung tiền tăng và lãi suất có khuynh hướng giảm trong thời kì qua.
Nếu nhìn lại 5 năm, từ năm 2008 đến nay, tốc độ phát triển kinh tế của nước ta đang bị chậm lại, thậm chí có những mặt thụt lùi.
Khó khăn này chẳng những chi phối kế hoạch năm 2013 mà còn ảnh hưởng đến thực hiện kế hoạch 5 năm”- ông Cao Sỹ Kiêm- chủ toạ Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ, dòm. Điều được chờ đợi trong những tháng cuối năm là những giải pháp mới mang tính đột phá để kích hoạt lại tăng trưởng kinh tế. Năm 2013 là năm nối niềm tin của thị trường bị sút giảm nghiêm trọng, muốn xúc tiến thương mại đầu tư trước nhất các chính sách phải lấy lại niềm tin cho thị trường.
Với ước thực hiện GDP của năm 2013 là tăng 5,4%, ước thực hiện của cả giai đoạn 2011- 2015 chỉ là 5,8%, trong khi đích ban sơ đề ra cho thời đoạn này là tăng từ 7 đến 7,5% (sau được điều chỉnh xuống còn ở mức tăng từ 6,5 đến 7%).
Thực tiễn tuổi 5 năm qua cũng cho thấy việc điều hành chính sách theo phương thức “chạy theo tình thế” khiến mục tiêu tăng trưởng và ổn định vĩ mô đều không mang lại kết quả mong muốn.
Năm 2008, khi kinh tế thế giới khủng hoảng tác động mạnh tới Việt Nam, Chính phủ đã khai triển gói kích cầu phê chuẩn chính sách thuế và hỗ trợ lãi suất trị giá 150. Các chuyên gia đang kỳ vọng Chính phủ có sự đột phá trong chính sách để vực dậy nền kinh tế.
Từ đầu năm đến nay, Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách tháo gỡ khó khăn hoạt động sinh sản kinh doanh, phóng thích hàng tồn kho, kích thích tổng cầu ưng chuẩn Nghị quyết 01 và 02. Tiêu biểu nhất là việc triển khai thực hiện Đề án tổng thể về tái cơ cấu nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, hầu như thường có bước đi nào rõ ràng. Tốc độ tăng trưởng nhàng nhàng của Việt Nam bắt đầu suy giảm nhanh và liên tục từ thời đoạn cuối 2007 đến nay, trong khi đó, tăng trưởng những nước trên đều khởi sắc hơn kể từ 2009.
Khi đạt được mục tiêu tăng trưởng lại mất mục tiêu kềm chế lạm phát và trái lại. Võ Trí Thành nói. Huy Tầm nhìn dài hạn để vượt khủng hoảng! ít của Chính phủ về “Đánh giá bổ sung về kết quả thực hiện ngân sách nhà nước năm 2012, tình hình triển khai thực hiện dự toán ngân sách quốc gia năm 2013” cho hay các biện pháp gỡ khó cho sinh sản kinh dinh đã được khai triển rộng khắp.
Nước ta đang qua giai đoạn phát triển chậm dài nhất từ thời Đổi Mới, nhưng đây cũng là cơ hội để coi lại sau chặng đường tăng trưởng nhanh, điều gì tốt cần phát huy, điều gì không tốt phải đổi thay. Cho rằng tình hình “tại sao nên nỗi”, cũng bởi đội ngũ chuyên gia, các nhà khoa học, hàng ngũ tham mưu chỉ “dâng” lên Chính phủ những bức tranh “đẹp” cho vừa lòng lãnh đạo, Tổng thư ký Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam- GS.
Những vấn đề đáng báo động đó không chỉ tác động trực tiếp đến việc thực hiện nhiệm vụ kinh tế- từng lớp năm 2013 mà sẽ còn tác động cả trong năm 2014, 2015 và vững chắc sẽ ảnh hưởng đến việc thực hành mục tiêu kế hoạch 5 năm 2011- 2015.
Chúng ta đã từng có kinh nghiệm sâu sắc nếu không có những biện pháp dài hạn chẳng thể vượt qua những khó khăn ngắn hạn.
Đã đến lúc Việt Nam cần nghĩ đến nguy cơ giảm phát và một gói nới lỏng định lượng cho nền kinh tế - viện trợ cho người thu nhập thấp, người mua nhà để ở. Mới đây, TS. TS. Đại diện cho nhóm nghiên cứu của trường Đại học Kinh tế quốc dân- GS Trần Thọ Đạt- cho biết: qua những phân tích, thì cho thấy, nửa chặng đường của kế hoạch 5 năm 2011- 2015 khả năng đạt được đích là mỏng manh.
Ông Kiêm cho rằng hồ hết những giải pháp của Chính phủ làm ấm lại nền kinh tế đều nặng về giải pháp tình thế và còn có biểu thị chạy theo giải quyết những vấn đề nóng, bức xúc, trong khi, những hạn chế của nền kinh tế đã trữ từ lâu và kéo dài.
Vấn đề đặt ra là cần có định hướng căn bản để huy động hiệu quả nguồn lực, đẩy nhanh quá trình hồi phục và tái cấu trúc doanh nghiệp để vừa vượt qua khó khăn vừa đạt đích đắp của cả thời đoạn - đưa Việt Nam cơ bản trở nên nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020.
Vĩ mô ổn định, chính sách nhất quán, tầng lớp sẽ bỏ vốn ra, không cất giữ trong vàng, ngoại tệ trong két sắt nữa, mà đưa ra đầu tư. /. Thành thử, tôi vẫn luôn trông chờ vào sự chuyển biến nhiều hơn nữa trong cách thức điều hành của Chính phủ trong thời gian tới.
Bởi 2013 là năm tích cả thảy những khó khăn, sụt giảm kinh tế kéo dài từ 2008 để lại. TS. Khả năng lôi cuốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam cũng giảm rất rõ so với năm 2007 và 2008.
Nên nhìn vào thực trạng từng lớp mà đánh giá thì hơn”. Lưu Bích Hồ cũng kêu ca “Chính phủ nói nhiều nhưng không làm được và tôi tin là cũng không làm được”. Nên, thời khắc khó khăn ngày nay là thời cơ để nước ta tập kết vào đích chính là tiến hành cải cách cơ cấu một cách quyết liệt.
Theo tôi, tình hình thời kì tới có sáng sủa hơn hay không phụ thuộc nhiều vào kiên tâm và tiến độ của cuộc cải cách kinh tế, nếu không có những thay đổi rõ nét thì rất khó để nền kinh tế Việt Nam vượt qua những khủng hoảng hiện, trở lại đà tăng trưởng tốt trước khi khủng hoảng kinh tế toàn cầu xảy ra.
Đây cũng là một trong những nhân tố làm giảm lòng tin của cộng đồng doanh nghiệp và người dân đối với hành động của các cơ quan chức năng trong quản lý kinh tế vĩ mô.
Bước sang năm 2012, tác động của chính sách cắt giảm tổng cầu cộng với tình hình kinh tế thế giới tăng trưởng chậm chạp, đã khiến hoạt động sinh sản kinh doanh đình trệ, hàng loạt doanh nghiệp phải dừng hoạt động hoặc vỡ nợ.
Câu chuyện lớn nhất tại Việt Nam những năm gần đây là kinh tế vĩ mô bất ổn định, lạm phát cao. Năm 2010, lạm phát tăng lên 11,75% từ mức 6,88% của năm 2009. Tuy nhiên, ngoại trừ Singapore, trong tuổi này, bít tất các nước trên đều có tốc độ tăng trưởng cao hơn tuổi trước (2008- 2010) trong khi tăng trưởng của Việt Nam suy giảm qua hai thời đoạn trên.
Những cố kỉnh thực sự để tái cơ cấu kinh tế chưa được bao nhiêu, sức ỳ và rào cản vẫn còn rất lớn. Nhưng dù Chính phủ đã nhìn ra những vấn đề như vậy, quá trình này chưa đích thực được khởi động. Xuất khẩu tăng trưởng khá nhưng cốt yếu nhờ khu vực có vốn đầu tư nước ngoài, nếu tách riêng nội địa thì tăng trưởng xuất khẩu lại sụt giảm so với năm trước và bây giờ thị phần xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam chỉ khoảng 35%.
Nguyễn Thường Lạng, Đại học Kinh tế quốc dân: Sự ổn định và tăng trưởng kinh tế Việt Nam phụ thuộc rất lớn vào khả năng hồi phục và tái cấu trúc doanh nghiệp mà rộng hơn là bảo đảm dòng di chuyển vốn, nhân công, công nghệ cũng như sự vận hành ổn định toàn bộ thị trường để gia tăng giá trị mới.
Mặt khác, ngân sách quốc gia sau nhiều năm vượt thu đang đứng trước khả năng hụt thu bởi nguồn lực của doanh nghiệp đã kiệt quệ. Về cơ bản, chưa thể nói Việt Nam đã bình phục sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Bình phục và tái cấu trúc doanh nghiệp là giải pháp phù hợp nhất để đưa doanh nghiệp vượt qua tình trạng khó khăn, giảm thiểu vỡ nợ, đóng cửa, thu hẹp sinh sản hàng loạt do tác động khủng hoảng tài chính và suy giảm kinh tế toàn cầu cũng như các giải pháp cấp bách về kìm giữ lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.
Bởi cùng bị ảnh hưởng, nhưng một số nước trong khu vực lại tăng trưởng tốt hơn Việt Nam rất nhiều, nhất là hai năm gần đây như Indonesia, Philippines.
Điểm lại diễn biến kinh tế từ thời điểm đó đến nay, có thể thấy lời cảnh báo này đang dần trở nên sự thật khi nền kinh tế giang sơn loay hoay ở vùng đáy trong thời kì dài, dường như chưa tìm được cách để thoát ra bởi thiếu những giải pháp mang tính dài hạn.
Nhưng trên thực tại, theo phân tách của các chuyên gia, nền kinh tế Việt Nam đang kẹt trong tình thế tăng trưởng chậm, loay hoay ở vùng đáy chưa có cách thoát ra. Sao lại cứ đổ tội cho tình hình khách quan”, ông Khoan nói và khẳng định nguyên cớ cốt là “đã để vỡ ổn định kinh tế vĩ mô từ năm 2007 đến nay”. Dù vậy, Chính phủ cần cụ thể hóa những địa chỉ, những lịch trình một cách rõ ràng để giải quyết các vấn đề ách tắc của nền kinh tế, cả trong trước mắt và lâu dài.
Trước bối cảnh đó, Chính phủ đã ban hành và thực hiện quyết liệt Nghị quyết 11 về cắt giảm tổng cầu để kìm nén lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Ngoài ra, Nghị quyết của Chính phủ cũng nói đến vấn đề tái cơ cấu nền kinh tế, đây vừa là đích ngắn hạn, vừa là đích trung và dài hạn của Việt Nam.
Như vậy, dù đang ở đáy khó khăn chúng ta vẫn có đủ cơ sở lòng tin và sự lạc quan dài hạn rằng: Nền kinh tế đang mở ra dư địa canh tân rất lớn. TS. Đều là những điểm sáng của nền kinh tế chúng ta. “Vì sao nên nỗi”? Một trong những câu hỏi mà Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đặt ra trong Hội thảo của Ban Kinh tế Trung ương Đảng ngày 23/9 với chủ đề “Nhìn lại nửa chặng đường phát triển kinh tế tầng lớp 5 năm 2011- 2015 và những điều chỉnh chiến lược” là, tại sao nền kinh tế Việt Nam lại ra khỏi khủng hoảng kinh tế chậm hơn các nước trong khu vực? Tốc độ tăng trưởng của Việt Nam thời đoạn 2011- 2012 tương đương với Philippines, thấp hơn Malaysia và Indonesia, nhưng cao hơn Singapore và Thái Lan.
000 tỷ đồng trong năm 2009. Việt Nam phải đánh đổi rất lớn giữa tăng trưởng và lạm phát. Ông Huệ còn nhận định rằng không ít vấn đề lớn và yếu kém của nền kinh tế tồn tại từ nhiều năm, đến nay dưới tác động của khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới, đã biểu thị ngày một rõ. Vấn đề là ý kiến này cần được hiểu và cụ thể hóa bằng những giải pháp nào? Theo phân tách của nhiều chuyên gia trong nước cũng như các định chế tài chính quốc tế, nền kinh tế Việt Nam đã đạt đến quy mô đủ lớn để các vấn đề môi trường, xã hội có thể trở nên rào cản đối với quá trình tăng trưởng và phát triển tiếp theo.
Tuy nhiên, nhiều chính sách được triển khai chậm và thiếu đồng bộ nên hiệu quả chưa đạt được như mong muốn. “Nền kinh tế cần bước ngoặt đột phá” “Việt Nam đang trong bối cảnh sơ kết nhiệm kỳ, với những chuyển động chính trị, nên phải nói đây là thời kỳ rất nhạy cảm”- Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương- TS. Vấn đề chính là những yếu kém nội tại của nền kinh tế mà qua khủng hoảng toàn cầu, qua hội nhập lại càng thể hiện rõ hơn.
Phần nhiều những chỉ tiêu quan trọng nhất như các chỉ tiêu can dự đến tăng trưởng và việc làm, lạm phát và ngân sách, đều có khả năng không đạt được đích đề ra. Nên chi, nền kinh tế năm 2013 khó khôi phục nhanh, khó đạt tốc độ tăng trưởng cao. PGS. Nền kinh tế đang cần các bước ngoặt đột phá để giải quyết những vấn đề trung hạn, dài hạn, những vấn đề chủ chốt của nền kinh tế.
Nhiều thông cảm với điều hành của Chính phủ, nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan nói rằng việc kiểm điểm này nên đặt trong cả tuổi 10 năm 2011- 2020, và cần nhìn lại nhiều lĩnh vực, chứ không chỉ là kinh tế, với những con số mà “tôi tuy “cóc ngồi đáy giếng” nhưng vẫn thấy nó khó tin, như con số nợ xấu, nay thế này, mai đã thế khác.
Cùng với đó, cách giải quyết vẫn theo tư duy cũ, thậm chí có lúc quay về thời kỳ bao cấp với các mệnh lệnh hành chính đưa ra.
Gói kích cầu này phần nào hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế vượt thoát khó khăn trước mắt, nhưng hệ lụy sau đó là kéo bóng ma lạm phát trở lại.
Tóm lại, có thể khẳng định ở Việt Nam, vấn đề số một vẫn là những yếu kém của nền kinh tế chứ không phải riêng ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Kinh nghiệm các nước đi trước trong khu vực cho thấy nếu miệt mài tăng trưởng nhanh mà xem nhẹ các nguyên tố phát triển bền vững, hệ quả sẽ khôn lường và mất rất nhiều thời gian, hoài để khắc phục.
Cao Sỹ Kiêm còn cho rằng, việc điều hành của Chính phủ, càng vào thời điểm khó khăn, càng không kiểm soát được tình hình, khiến nền kinh tế rơi vào khó khăn sâu hơn. Điều này cũng cho thấy sự không ổn của Việt Nam, trừ đi phần lợi nhuận chuyển ra nước ngoài, tốc độ tăng của chỉ số GNI thấp hơn nhiều so với GDP (GNI là chỉ số tính tăng trưởng thực của nền kinh tế trừ đi nhân tố sở hữu có thể chuyển vốn ra bên ngoài).
Việt Nam phải bền chí, nhất quán, không vì áp lực nào mà lánh né hay làm sai lệch mục tiêu đã được xác định này. Chẳng hạn như mô hình tăng trưởng, cơ cấu kinh tế, thiết chế kinh tế cần phải được “tái cơ cấu” ra sao nhưng sờ soạng những vấn đề này chưa được quan hoài đúng mức, chưa đủ liều lượng.
Bên cạnh đó, ưu tiên mới đây của Chính phủ là tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, nói lên vấn đề năng lực cạnh tranh của Việt Nam sụt giảm và khó khăn của doanh nghiệp tăng lên. Bất ổn kinh tế vĩ mô vẫn chưa có dấu hiệu được kiểm soát.
Khi củng cố được lòng tin trong nước sẽ không khó tiếp cận nguồn vốn quốc tế. “Nếu nhìn lại 5 năm qua, từ 2008 đến nay, kinh tế đang bước chậm lại, thậm chí có những mặt giật lùi, khoảng cách so với thế giới và khu vực ngày một tăng. GDP năm 2012 chỉ tăng 5,03% – mức thấp kỷ lục trong nhiều năm. Điều này càng gây khó cho điều hành chính sách, bởi thời khắc này nếu muốn kích tổng cầu phải dựa vào đầu tư công, trong khi kho bạc nhà nước lại đang khó cân đối.
PGS. Trong 3 lĩnh vực tái cơ cấu hiện mới chỉ có 2 lĩnh vực có đề án là tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước và nhà băng, việc thực hiện các đề án cũng chậm chạp. Bây giờ, trong nền kinh tế vẫn còn nhiều nguồn lực có thể cổ vũ được nếu thị trường có lòng tin.
Hệ quả của sự suy giảm niềm tin đã ít nhiều làm nền kinh tế thiếu đi động lực để phát triển.
TS. Ngô Trí Long: Niềm tin vào sự bình phục của nền kinh tế đang bị suy giảm, bộc lộ ở việc nhà đầu tư không đưa vốn, người tiêu dùng cũng không sẵn sàng ăn tiêu, nên tổng cầu và tổng cung năm 2013 khó cải thiện. Như muốn thay lời cho Chính phủ, ông Thành nói trong 3 năm tới, Chính phủ quan hoài nhất là ổn định, hồi phục và tái cấu trúc.
Năm 2011 lạm phát tiếp chuyện tăng 18,58%, ảnh hưởng mạnh tới mọi mặt đời sống xã hội và nền kinh tế. Rõ ràng là tình hình không thể lạc quan như đánh giá của ông Thành, khi mà không chỉ số đông chuyên gia kinh tế, mà ngay cả Trưởng Ban Kinh tế Trung ương- ông Vương Đình Huệ luôn phải nhắc đi nhắc lại về cảnh báo “Nhiều chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội Đại hội Đảng XI đề ra dự kiến không đạt kế hoạch, nguy cơ dẫn đến việc tụt hậu ngày một xa của Việt Nam so với các nền kinh tế trong khu vực”.
Hoàn toàn tán đồng ý kiến này của nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa- TS. Việt Nam chưa khắc phục được những vấn đề của chính mình dẫn tới hệ quả khủng hoảng, duyệt những bất cập trong nước tác động nặng nề hơn tới Việt Nam so với các quốc gia khác. Nguyễn Quang Thái, nhấn mạnh “muốn thoát khỏi tình trạng bê trễ này, cần phải có nhiều hơn nữa tinh thần dân chủ”.
Nhưng điều gì cũng cần được suy xét từ gốc, trước hết phải trả lời được câu hỏi: tại sao kinh tế Việt Nam bị kẹt trong tình thế như giờ? Xét về mặt chủ quan trong điều hành chính sách, phải thẳng thắn dòm trong 5 năm qua chúng ta cốt tử chạy theo tình thế. Cần xác định đây là giải pháp mang tính dài hạn, thậm chí ưng hy sinh mục tiêu tăng trưởng trong ngắn hạn. Nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển- TS.
Năm 2013 được xem như đáy suy giảm của kinh tế Việt Nam khi nhiều bất cập trong cơ cấu kinh tế phát tác hậu quả rõ nhất: nợ xấu ở mức cao khiến dòng vốn tín dụng bị ngưng trệ, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đã khó khăn càng thêm khó.
Việc quá lo ngại lạm phát trong tuổi kinh tế suy giảm cũng có thể để lại những hậu quả nặng nề không kém so với việc coi thường lạm phát trong bối cảnh đang tăng trưởng nóng. Cao Sỹ Kiêm, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ: hi vọng một cách công bằng thì những việc Chính phủ, các bộ, ngành đã làm được trong thời kì qua cũng đáng được ghi nhận.
Trần Đình Thiên- chuyên gia kinh tế hàng đầu, đã rất có lý khi đưa ra khuyến nghị về kinh tế Việt Nam thời điểm này: “Nếu không có những biện pháp dài hạn chẳng thể vượt qua những khó khăn ngắn hạn”. Nếu bỏ lỡ sẽ khó vượt qua thách thức lớn nhất của cả giai đoạn dài sắp tới là “bẫy thu nhập trung bình”. Để đáp cho câu hỏi “tại sao nên nỗi” này, theo nguyên Phó thủ tướng, những hạn chế bất cập trong điều hành không được nhìn thẳng, khi Chính phủ luôn giải thích rằng nền kinh tế khó khăn, là bởi khủng hoảng kinh tế thế giới, chứ ít khi đi vào căn do chủ quan là có sai trái trong điều hành.
V Nếu tiến độ cải cách chậm, kinh tế Việt Nam khó vượt qua khủng hoảng Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, những nền kinh tế lớn như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản gần đây cũng đang có dấu hiệu bước vào chu kỳ mới là cơ hội Việt Nam cần tận dụng. N.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét